Mogilany tańcem i śpiewem stoją !!! 40 lat działalności artystycznej Zespołu z Mogilan

Na początek trochę historii zespołu…

40 lat temu w Gminnym Ośrodku Kultury w Mogilanach rozpoczął działalność Zespół MOGILANIE. Grupa osób z potrzeby serca i chęci działania zaczęła coś, co przerosło ich ówczesne wyobrażenie na temat zespołu folklorystycznego. Czy ktoś wtedy pomyślał, że powoływany do życia Zespół zatańczy dla Papieża w Watykanie? Że Zespół i sama kapela otrzyma nagrodę im. Oskara Kolberga – najważniejszą nagrodę w środowisku folklorystycznym? Czy to, że po 40 latach działalności Zespół przyjmie imię Janiny Kalicińskiej — Królowej Krakowiaka? Chyba nie J  Przypomnijmy sobie, jak to się zaczęło…

Pomysł na Zespół narodził się w głowie Adama Papieża. Pan Adam, już jako dziecko grał na heligonce i skrzypcach, grał też przez lata w Kapeli Ludowej ZŁOTY RÓG. Propozycję założenia zespołu pieśni i tańca w Mogilanach przedstawił swojemu zięciowi, Panu Krzysztofowi Musiałowi -ówczesnemu dyrektorowi Gminnego Ośrodka Kultury w Mogilanach. Propozycja trafiła na podatny grunt i na kolejnym towarzyskim spotkaniu Pan Krzysztof przedstawił ten pomysł Panu Jerzemu Rogali – nauczycielowi ze Szkoły Podstawowej w Mogilanach. Po kilku dniach plan wszedł w etap realizacji. Pan Krzysztof zajął się formalnościami i sprawami organizacyjnymi. Jerzy Rogala zatroszczył się o grupę tańczącą – rekrutując ją wśród uczniów klasy VIII, których był wychowawcą. Z kapelą był najmniejszy problem, bo tym zajął się Adam Papież. Do współpracy zaproszono również Kazimierza Królika, który świetnie śpiewał i miał już całkiem spory staż w Zespole Pieśni i Tańca KRAKOWIACY w Krakowie. Zadaniem dla Kazimierza było zorganizowanie sekcji śpiewaczej. Kazimierz rozpoczął nabór wśród członków Klubu Rolnika w Mogilanach, znajomych i członków chóru parafialnego. Rozpoczęto pierwsze próby w Gminnym Ośrodku Kultury w Mogilanach. I tak to się właśnie zaczęło…

Przez pierwsze dwa lata swojej działalności MOGILANIE funkcjonowali jako zespół pieśni i tańca. Pierwszymi instruktorami byli Stanisław Graca – śpiew i Hanna i Kazimierz Lassakowie odpowiedzialni za taniec (jednocześnie byli oni założycielami i kierownikami działającego w Nowej Hucie Zespołu Góralskiego HAMERNIK). W 1986 roku dzięki staraniom Krzysztofa Musiała do pracy z Zespołem pozyskano Panią Janinę Kalicińską, która szybko stała się kierownikiem artystycznym MOGILAN. i Janka przeprowadziła w zespole prawdziwą rewolucję – od tego momentu zespół zaczął podążać drogą zespołu regionalnego. Już nie było mowy o suitach tanecznych i występach chóralnych – zaczęła się era widowisk opartych na tradycjach z Mogilan i najbliższej okolicy.

Pani Janina Kalicińska już wtedy była specjalistą najwyższej klasy w dziedzinie tańca ludowego i folkloru małopolski. Była jednym z ekspertów C.I.O.F.F., a także jurorem wielu komisji artystycznych festiwali i przeglądów folklorystycznych, tych lokalnych i regionalnych, ale także ogólnopolskich i międzynarodowych. Była osobą o wyrazistym charakterze, chętnie podejmującą współpracę z grupami w terenie, dzieląc się z nimi swoją wiedzą i doświadczeniem. Szczególnie bliska była jej ziemia krakowska i temu regionowi poświęciła swoje życie zawodowe – nazywano ją królową Krakowiaków i samego krakowiaka. Po mistrzowsku potrafiła przenosić zwyczaje i obrzędy dawnej wsi na scenę, podkreślając ich piękno i znaczenie dla naszej kultury. Współpraca z Panią Janką z jednej strony wskazała drogę Zespołowi i kierunek rozwoju grupy, ale również pokazała członkom Zespołu, jak ważną przestrzenią jest świat dziedzictwa niematerialnego, jaką wartość niosą ze sobą nasze tradycje, zwyczaje i obrzędy…

 

Pierwszym programem przygotowanym przez Janinę Kalicińską było „Holokanie”, czyli nawoływania i prześpiewywanie pomiędzy osobami pasącymi bydło na pastwiskach – był to pierwszy raz, kiedy to lokalne tradycje zostały wprowadzone przez Zespół Regionalny „Mogilanie” na scenę. Było to po raz pierwszy, ale później stało się regułą – elementy lokalnych tradycji, dzięki Pani Jance, budowały program Zespołu.

 

Jubileusz 40-lecia działalności artystycznej

„Ode dworu prosto ścizkom…”

23 listopada 2024 roku w sobotnie popołudnie, w strażnicy OSP w Mogilanach miał miejsce Koncert Galowy z okazji 40-lecia działalności artystycznej Zespołu Regionalnego Mogilanie.

W programie zaprezentowali się wszyscy członkowie i członkinie Zespołu, kapel i grupy śpiewaczej.

Za tytuł posłużył fragment tekstu piosenki ze zbioru Józefa Nowiny Konopki „Pieśni ludu krakowskiego”, który był też motywem przewodnim całego widowiska. Program był bogaty i taki do jakiego MOGILANIE przyzwyczaili swoją publiczność. Była opowieść, było wzruszenie, zaskoczenie. Był śmiech, muzyka, taniec i śpiew. Było smutno i wesoło, szeroki wachlarz nastrojów, uczuć i wielobarwnych opowieści. Był pogrzeb, comber babski i wesele… Były żywe obrazy nawiązujące do malarstwa Wodzinowskiego i Tetmajera. Była dziejba, która prowadziła od pieśni pogrzebowej do melodii weselnych – oczepinowych. Oj działo się, działo… Oczywiście były fragmenty pochodzące z oryginalnych programów Pani Janki, były fragmenty inspirowane jej widowiskami, ale też takie, które były zupełnie nowe – po raz pierwszy prezentowane przez Zespół na scenie. Mamy nadzieję, że Pani Janka oglądając to „z góry”, była zadowolona.

 

W czasie tej uroczystości Zespół przyjął imię Janiny Kalicińskiej — swojej wieloletniej choreograf i kierowniczki artystycznej. Mimo że w 2020 roku Pani Janka odeszła to jednak jej duch nadal jest obecny w Zespole. Gdyby nie Ona Zespół dzisiaj byłby w zupełnie innym miejscu na mapie ruchu folklorystycznego. Doceniając Jej wkład i niezaprzeczalne zasługi dla nas Zespół postanowił przyjąć imię Janiny Kalicińskiej, by w ten sposób uhonorować Jej osobę i od tego momentu pełna nazwa naszego Zespołu brzmi:

Zespół Regionalny MOGILANIE

1. Janiny Kalicińskiej

 

Przyjęcie imienia to wielka radość i honor dla nas wszystkich. Jesteśmy świadomi tego, że spoczywa na nas obowiązek kontynuacji dzieła Pani Janki w poszukiwaniu i dążeniu do zachowania naszego dziedzictwa. Niech Jej postać dalej wytycza nam drogę i inspiruje do kolejnych działań.

Tego wieczoru byli z nami w Mogilanach członkowie rodziny Pani Janiny Kalicińskiej: siostrzenica Krystyna Bandura-Nowecka wraz z córką Anną Martin Rega oraz bratanek Marek Kaliciński wraz z córką Jolantą Kalicińską. Serdecznie im dziękujemy za wyrażenie zgody na nadanie naszemu Zespołowi imienia Pani Janiny Kalicińskiej.

 

Oczywiście znaną powszechnie rzeczą jest to, że jubileusze rządzą się swoimi prawami i program artystyczny jest najważniejszy, ale oprócz tego w scenariuszu takiego wydarzenia zawsze pojawiają się dodatkowe punkty programu, ściśle związane z częścią oficjalnych obchodów. Pojawiają się podziękowania, gratulacje, odznaczenia i niespodzianki. I w Mogilanach też to było – w końcu 40 lat działalności artystycznej to nie w kij dmuchał – tylko porządny jubileusz!

 

Jeżeli chodzi o część artystyczną. W koncercie udział wzięli: członkowie Zespołu Regionalnego MOGILANIE im. Janiny Kalicińskiej, Kapela Ludowa MOGILANIE, Młodzieżowa Kapela Ludowa MOGILANIE oraz członkinie Grupy Śpiewaczej MOGILANKI. Na szczególne wyróżnienie i podziękowania zasługują dzieci i młodzież ze Szkoły Podstawowej im. Oskara Kolberga w Bukowie oraz ze Szkoły Podstawowej im. Józefa Nowiny Konopki w Mogilanach. Wielkie brawa należą się wszystkim wykonawcą!

Program przygotowany został przez następujące osoby:

•  koncepcja programu, scenariusz, reżyseria i scenografia: Marek Harbaczewski – kierownik artystyczny Zespołu,
•  współpraca w czasie realizacji, przygotowanie Młodzieżowej Kapeli Ludowej MOGILANIE i Grupy Śpiewaczej MOGILANKI – Daniel Kübler,
• przygotowanie Kapeli Ludowej MOGILANIE – Adam Królik.
• współpraca w przygotowaniach Zespołu – Wojciech Paciorek – akompaniament.

Patronat honorowy nad całości wydarzenia objęli:

•        Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego — Hanna Wróblewska,
•        Wojewoda Małopolski Krzysztof — Jan Klęczar,
•        Marszałek Województwa Małopolskiego — Łukasz Smółka,
•        Starosta Krakowski — Elżbieta Burtan,
•       Wójt Gminy Mogilany — Jerzy Przeworski.

 

Obecnością na Jubileuszu zaszczycili nas: Elżbieta Achinger — Wicewojewoda Małopolski, Arkadiusz Wrzoszczyk Dyrektor Kancelarii Zarządu Województwa Małopolskiego, Małgorzata Zięć — Dyrektor Wydziału Promocji i Współpracy Powiatu Krakowskiego, Grzegorz Stokłosa — Członek Zarządu Powiatu Krakowskiego, Grzegorz Nędza — Radny Powiatu Krakowskiego, Jerzy Przeworski — Wójt Gminy Mogilany, Łukasz Najder — Zastępca Wójta Gminy Mogilany, Monika Dudek — Dyrektorka Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Martyna Strączek – Dyrektor Centrum Kultury w Świątnikach Górnych, Natalia Postrzech – Dyrektor Gminnego Centrum Kultury i Sportu w Sieprawiu, Agnieszka Budek-Bartosz — Przewodnicząca Rady Gminy Mogilany wraz z radnymi Rady Gminy Mogilany, dyrektorzy placówek oświatowych, sołtysi sołectw z terenu Gminy Mogilany, przedstawiciele organizacji pozarządowych działających na terenie naszej Gminy w tym Ludowych Klubów Sportowych i stowarzyszeń działających na terenie Gminy Mogilany.

 

 Nasze zaproszenie przyjęły i do Mogilan przyjechały delegacje zaprzyjaźnionych Zespołów: Zespół Regionalny „Krakowiacy Ziemi Brzeskiej”, Zespół Regionalny „Bukowioki”, Grupa Folklorystyczna „Sieprawianie”, Zespół Pieśni i Tańca „Krakowiacy”, ZPiT Uniwersytetu Jagiellońskiego „Słowianki”, Zespół Pieśni i Tańca „Elegia”.

 

Cieszymy się, że praca Zespołu Regionalnego MOGILANIE im. Janiny Kalicińskiej na rzecz upowszechniania i zachowania tradycji ziemi krakowskiej została doceniona. Nasz Zespół otrzymał z okazji Jubileuszu nagrodę finansową w wysokości 20.000 złotych od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Również niektórzy członkowie Zespołu zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. A oto lista odznaczonych:

 Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Pana Andrzeja Dudy za zasługi w działalności na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego oraz upowszechnianie tradycji ludowych odznaczeni zostali:

 

Brązowym Krzyżem Zasługi:

 Małgorzata Chorobik, Daniel Kűbler, Katarzyna Radoń,

 Srebrnym Krzyżem Zasługi:

 Urszula Budek, Marek Harbaczewski, Janina Kornecka, Jacek Leśniak,

 Lucyna Leśniak, Elżbieta Nogieć, Bernarda Sukta,

 Złotym Krzyżem Zasługi:

 Ireneusz Homel, Jacek Kotarba, Zbigniew Staszczak

 Odznaczenia w imieniu Prezydenta RP wręczył Zastępca Szefa Kancelarii Prezydenta RP Piotr Ćwik.

 

 Na mocy ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Pani Hanna Wróblewska uhonorowała osoby związane z upowszechnianiem kultury Odznaką Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”:

 Sabina Front, Sylwester Przeworski, Andrzej Słowik.

 W imieniu Pani Minister odznaczenia wręczyła I Wicewojewoda Małopolski Elżbieta Achinger.

 Adam Królik, Henryka Królik, Kazimierz Królik.

 W imieniu Zarządu Województwa Małopolskiego Odznaki wręczył Dyrektor Kancelarii Zarządu Arkadiusz Wrzoszczyk.

 

Wszystkim gościom dziękujemy za przybycie oraz obecność w tak ważnym dla nas momencie, jakim był jubileusz 40-lecia działalności artystycznej i nadanie naszemu Zespołowi imienia Janiny Kalicińskiej. Dziękujemy za nagrody i odznaczenia – za docenienie naszego wysiłku i pracy, jaką wkładamy w zachowanie niematerialnego dziedzictwa naszego regionu. Dziękujemy za życzenia, gratulacje i za to, że zawsze z nami jesteście i, że jak przystało na prawdziwych przyjaciół, możemy na Was liczyć.

Szczególnie gorąco chcemy podziękować Pani Paulinie Pulchny – Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Mogilanach oraz wszystkim pracownikom ośrodka kultury za przygotowanie i realizację naszego Jubileuszu. Dziękujemy władzom samorządowym, Panu Jerzemu Przeworskiemu –Wójtowi Gminy Mogilany oraz Radzie Gminy Mogilany z Agnieszką Budek-Bartosz – Przewodniczącą Rady Gminy Mogilany na czele, za przyznanie funduszy na realizację wydarzenia oraz wszystkim SPONSOROM, bez których niemożliwe byłoby przeprowadzenie całości działań związanych z organizacją Jubileuszu.

 

Jeszcze raz wszystkim serdecznie, z serca dziękujemy!!!

 

Zespół Regionalny MOGILANIE

1. Janiny Kalicińskiej

 

 

Materiał filmowy zarejestrowany 23 listopada 2024 roku podczas Koncertu Galowego z okazji 40-lecia działalności artystycznej Zespołu Regionalnego MOGILANIE dostępny jest pod adresem:
https://www.facebook.com/share/v/18HK2mEm4y/

Zapis transmisji koncertu rozpoczyna się w 11 minucie i 42 sekundzie nagrania.